Gwiriwch a allwch gael mesurau arbennig yn y llys

Os oes gennych chi anghenion ychwanegol sy’n golygu y gallech ei chael hi’n anodd pan fyddwch chi’n rhoi tystiolaeth, efallai y bydd y llys yn penderfynu eich bod yn ‘dyst agored i niwed neu dan fygythiad’.

Os bydd y llys yn penderfynu eich bod yn dyst agored i niwed neu dan fygythiad, mae yna ffyrdd y gallant eich helpu i roi eich tystiolaeth orau - gelwir y rhain yn ‘fesurau arbennig’.

Bydd y llys yn penderfynu a ydych yn dyst sy’n agored i niwed neu’n cael eich bygwth ac a allwch gael mesurau arbennig.

Gwiriwch a allech fod yn dyst sy'n agored i niwed neu'n cael eich bygwth

Os ydych o dan 18 oed rydych yn ‘dyst agored i niwed’ yn awtomatig – dysgwch fwy am fynd i’r llys fel tyst os ydych o dan 18 oed.

Efallai y bydd y llys hefyd yn penderfynu eich bod yn dyst sy’n agored i niwed os gallech gael trafferth pan fyddwch yn rhoi tystiolaeth oherwydd:

• eich iechyd meddwl

• anabledd neu gyflwr meddyliol neu gorfforol

Efallai y bydd y llys yn penderfynu eich bod yn ‘dyst dan fygythiad’ os ydych chi’n meddwl y byddwch chi’n cael trafferth pan fyddwch chi’n rhoi tystiolaeth oherwydd byddwch chi’n teimlo’n ofnus neu’n ofidus iawn.

Pan fydd y llys yn penderfynu a ydych yn dyst dan fygythiad, bydd yn edrych ar eich sefyllfa a’r math o drosedd a welsoch. Er enghraifft, bydd yn edrych i weld:

• a ydych wedi profi trosedd rywiol neu gam-drin domestig

• eich bod wedi gweld trosedd yn ymwneud â gwn neu gyllell

• a ydych yn cael eich dychryn gan rywun oherwydd y treial

Gwiriwch pa fesurau arbennig allai fod o gymorth i chi

Mae yna wahanol fathau o fesurau arbennig a allai fod o gymorth, yn dibynnu ar eich sefyllfa. Er enghraifft, gall y llys:

• gosod sgriniau yn y llys - mae hyn yn golygu na allwch weld y diffynnydd ac ni allant eich gweld

• gadael i chi roi tystiolaeth trwy gyswllt fideo o ystafell wahanol

• recordio rywfaint o'ch tystiolaeth neu'ch holl dystiolaeth ar fideo cyn y treial

• dweud wrth y cyhoedd i adael ystafell y llys fel y gallwch roi tystiolaeth yn breifat

• gwneud yn siŵr bod rhywun yno i’ch helpu i gyfathrebu â’r llys – gelwir y person hwn yn ‘ganolwr’

• gofyn i gyfreithwyr a barnwyr dynnu eu wigiau a'u gynau fel bod y llys yn teimlo'n llai ffurfiol

Sut i wneud cais am fesurau arbennig

Os ydych chi’n meddwl eich bod yn dyst sy’n agored i niwed neu wedi’ch bygwth, dylech ddweud wrth y person a ofynnodd i chi fynd i’r llys. Er enghraifft, gallai hyn fod yn swyddog heddlu, cyfreithiwr yr amddiffyniad neu rywun o'r uned gofal tystion.

Gallant ofyn i'r llys roi'r mesurau arbennig yn eu lle a fyddai'n eich helpu.

Bydd y llys ond yn rhoi mesurau arbennig i chi os ydynt yn meddwl y bydd yn eich helpu i roi eich tystiolaeth orau.

Cael cymorth gan y Gwasanaeth Tystion

Os ydych yn poeni am fynd i’r llys, gallwch gael cymorth cyfrinachol am ddim gan y Gwasanaeth Tystion. Gallant roi cymorth emosiynol i chi a'ch helpu i ddeall proses y llys.

Gallwch ddarganfod mwy am y Gwasanaeth Tystion a sut i gael cymorth.

Os bydd y llys yn dweud y bydd yn rhoi mesurau arbennig i chi, gall y Gwasanaeth Tystion eich helpu:

• ymweld â llys i weithio allan pa fesurau arbennig a allai eich helpu i roi tystiolaeth

• ymarfer defnyddio peth o'r offer - er enghraifft, gallech geisio defnyddio cyswllt fideo neu sgrin

Helpwch ni i wella ein cyngor ar fynd i'r llys. Dywedwch wrthym sut y gallwn wella ein gwefan yn yr arolwg 3 munud hwn.